Een neurogene darm kan worden omschreven als het langzaam bewegen van ontlasting, obstipatie (constipatie of verstopping), ongewild verlies van ontlasting (ontlastingsincontinentie) en moeite met het legen van de darmen. De controle over de externe anale sluitspier kan ook worden verstoord, waardoor het risico op ongelukjes stijgt. 

Er zijn twee belangrijke types neurogene darmdisfuncties:

• Reflexdarm 
• Luie darm

Reflexdarm

Bij een reflexdarm gaat het vermogen om te voelen wanneer de darmen vol zijn verloren. Hoewel de anale sluitspier (de spier die de anus gesloten houdt) strak blijft, opent hij zich uit reflex wanneer het rectum vol raakt; de darmen kunnen dus op elk moment, zonder aankondiging geleegd worden, tenzij dit op de juiste manier wordt beheerd. Een reflexdarm kan voorkomen wanneer het ruggenmerg wordt beschadigd boven het T12-niveau.

Luie darm

Van een luie darm is sprake wanneer de anale sluitspier, de spier die normaal gesproken de anus gesloten houdt, de spierspanning verliest en open blijft, hetgeen vaak leidt tot ongecontroleerde stoelgang. Een luie darm wordt over het algemeen veroorzaakt door schade onder het T12-niveau.

Eén oorzaak van een neurogene darm is een dwarslaesie (SCI). De impact op de darmfunctie hangt af van het niveau van de dwarslaesie en waar de schade zich voordoet (zoals hierboven vermeld).

Andere mogelijke oorzaken van een neurogene darm zijn multiple sclerose, spina bifida en de ziekte van Parkinson. 

Meer informatie

Als u een neurogene darm hebt, moet dit goed worden beheerd. Lees meer over symptomen en hoe u uw darmen kunt verzorgen.

Darmsymptomen kunnen variëren, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. De meest voorkomende darmproblemen die mensen ervaren zijn:

Ongewild verlies van ontlasting

Ongewild verlies van ontlasting is het onvrijwillig vrijkomen van ontlasting, wanneer u bijvoorbeeld niet kunt controleren wanneer uw darmen zich openen, hetgeen vaak leidt tot ongelukjes.

Verstopping/obstipatie

Er is geen exacte definitie van verstopping, omdat de symptomen van persoon tot persoon variëren. Het wordt vaak gekenmerkt door verminderde en zeer moeilijke stoelgang.

Overloopincontinentie

Dit is een combinatie van ongewild verlies van ontlasting en verstopping. U kunt een verstopping ervaren, maar toch vloeibare ontlasting hebben die langs de harde ontlasting lekt.

Typische symptomen van ongewild verlies van ontlasting

• Aandrang voelen om naar het toilet te gaan, maar niet in staat zijn om te bepalen wanneer uw darmen zich legen, wat resulteert in ongelukjes (aandrangincontinentie)
• Lekkende ontlasting (passieve incontinentie)
• Bevuilen van ondergoed
• Ongecontroleerde winderigheid (flatulentie)

Typische symptomen van verstopping

• Onvermogen om stoelgang te hebben
• Een opgeblazen gevoel
• Ongemak
• Ernstige buikpijn
• Lange tijd doorbrengen op het toilet met pogingen om stoelgang te hebben

Wanneer moet u contact opnemen met uw arts

Vele mensen die darmproblemen ervaren, aarzelen soms om naar hun arts te gaan, aangezien darmproblemen een zeer persoonlijk en mogelijk gênant onderwerp zijn. Het is belangrijk om wel hulp te zoeken, anders kan het gebeuren dat uw darmproblemen uw normale dagelijkse leven gaan te verstoren.

Het is belangrijk te begrijpen dat darmklachten op zich geen ziekte zijn. Er is meestal een onderliggende oorzaak waardoor uw darmen niet goed functioneren. Veelvoorkomende oorzaken van darmklachten kunnen gerelateerd zijn aan neurogene of niet-neurogene stoornissen.

Neurogene stoornissen

Als u een neurogene stoornis hebt, is het mogelijk dat u ook een neurogene darm hebt, omdat de zenuwen in uw ruggenmerg, die de darmfunctie beheersen, zijn beschadigd. Een aantal neurogene aandoeningen die darmproblemen veroorzaken, omvatten:

• Dwarslaesie
• Multiple sclerose
• Spina bifida  
• De ziekte van Parkinson

Niet-neurogene stoornissen

Darmklachten kunnen ook worden veroorzaakt door een aantal niet-neurogene aandoeningen, zoals:

• Verloskundig trauma: complicaties na een bevalling waarbij de sluitspier is beschadigd, wat kan leiden tot het onvermogen om zelf te bepalen wanneer u een stoelgang hebt. 
• Kanker van de dikke darm of het rectum: Kanker van de dikke darm of het rectum is de ongecontroleerde groei van cellen die darmdisfunctie kunnen veroorzaken. Sommige mensen hebben een erfelijke aandoening, de zogenaamde familiale polyposis, waarbij zich grote aantallen uitstekende, gezwollen en verdikte membraanzones, poliepen genaamd, ontwikkelen op de binnenkant van de dikke darm. Deze poliepen kunnen zich uiteindelijk tot kanker ontwikkelen.
• Anorectale aangeboren misvormingen: zelfs na chirurgische correctie kunt u nog steeds van tijd tot tijd ongewild verlies van ontlasting ervaren. 
• Inflammatoire darmziekte: Inflammatoire darmziekte (IBD) is een verzameling van aandoeningen die worden gekenmerkt door de ontsteking van de dikke en/of dunne darm. 

Meer informatie

Lees meer over neurogene darm en hoe u uw darmen kunt verzorgen.

Deze veelgestelde vragen zijn bedoeld als een handleiding voor vragen die vaak voorkomen. Raadpleeg altijd uw arts over darmklachten

Hoe werkt de darm?

De darm is het laatste gedeelte van het spijsverteringsstelsel en is onderverdeeld in de dunne darm en de dikke darm (colon, rectum en de anus). De belangrijkste functie van de dunne darm is het absorberen van voedingsstoffen die vrijkomen uit het voedsel dat is verteerd in de maag. De belangrijkste functie van de dikke darm is water uit voedsel absorberen en ontlasting vormen uit het afvalproduct dat niet door het lichaam kan worden gebruikt. Ontlasting wordt afgevoerd uit het lichaam via het rectum en de anus. Bekijk in deze video hoe de darm werkt.

Wat is ongewild verlies van ontlasting (ontlastingsincontinentie)?

Ongewild verlies van ontlasting treedt op wanneer u niet kunt bepalen wanneer uw darm zich opent, waardoor zich ongelukjes kunnen voordoen. De aandoening kan variëren van kleine lekkage en het bevuilen van ondergoed tot en met het volledig en ongecontroleerd leegmaken van het rectum. 

Wat is obstipatie (constipatie of verstopping)?

De symptomen van obstipatie variëren van persoon tot persoon, maar worden vaak gekenmerkt door verminderde stoelgang, een opgeblazen gevoel, ongemak, overbelasting en lange tijd doorbrengen met pogingen om de ontlasting af te voeren. 

Wat zijn de oorzaken van darmklachten?

Darmklachten kunnen worden veroorzaakt door een aantal verschillende aandoeningen, sommige relatief klein, maar andere mogelijk levensbedreigend. Neurogene oorzaken zijn dwarslaesie, spina bifida en multiple sclerose. Niet-neurogene oorzaken zijn een verloskundig trauma (sluitspierschade na de bevalling), kanker van de darm of colon, en inflammatoire darmziekte. Dit is slechts een gedeelte van de lijst.

Wat is een neurogene darm?

Een neurogene darm is een gebrek aan besturing door de zenuwen, waardoor de darmen niet correct kunnen functioneren. Het effect op het functioneren van de darm is afhankelijk van de plek waar het ruggenmerg is beschadigd.

Hoe kunnen darmklachten invloed hebben op mijn levensstijl?

Ongewild verlies van ontlasting (ontlastingsincontinentie) en obstipatie (constipatie of verstopping) kunnen erg onaangenaam zijn en hebben ook een belangrijke invloed op onze kwaliteit van leven. Naast het veelvuldige lichamelijke ongemak en een opgeblazen gevoel, kunt u zich zorgen maken dat u in het openbaar een ongelukje krijgt. Daarom is het belangrijk om een manier te vinden om goed voor uw darmen te zorgen.

Wat kan ik doen om mijn darmklachten te beheren?

Bij darmklachten treedt vaak verbetering op door een verandering van dieet; er zijn ook verschillende soorten medicijnen die kunnen helpen. Er kan transanale irrigatie worden gebruikt om obstipatie (constipatie of verstopping) en ongewild verlies van ontlasting (ontlastingsincontinentie) te voorkomen.

Meer informatie

Lees meer over Peristeen, een darmspoelsysteem, voor het voorspelbare beheer van uw darmen.

Wat is darmspoelen?

Bij darmspoelen wordt water in de darm ingebracht met een rectale catheter. Het water stimuleert de darmen en spoelt de ontlasting weg, waardoor de onderste helft van de darm wordt geleegd. Het is belangrijk om dit regelmatig te doen, om obstipatie (constipatie of verstopping) en het risico op ongelukjes te vermijden. Meer informatie over het darmspoelsysteem van Coloplast, Peristeen. 

Waar kan ik Peristeen® krijgen?

Om Peristeen te kunnen gebruiken, moet u een voorschrift krijgen van uw huisarts of verpleegkundige. Ook moet u altijd een ervaren, gespecialiseerde zorgverlener raadplegen voordat u met de darmspoelprocedure begint.

Hoe vaak moet ik spoelen?

De meeste mensen beginnen met elke dag spoelen. Het vergt ongeveer 3 maanden om een regelmatige routine te ontwikkelen. Als u eenmaal een vaste routine hebt, kan om de dag spoelen goed werken. Tijd en oefening zal leren wat het beste voor u werkt. Het  is belangrijk om te onthouden dat u dit regelmatig moet doen, om obstipatie (constipatie of verstopping) en het risico op ongelukjes te vermijden. Vraag uw arts of verpleegkundige altijd om advies.

Welk tijdstip van de dag is het beste voor het spoelen?

Probeer een bepaalde routine te krijgen door steeds rond hetzelfde tijdstip te spoelen. Eten en drinken helpt de natuurlijke beweging van de darm, daardoor is ongeveer 30 minuten na een maaltijd een goed moment. Maar wees niet bang om de routine lichtjes te veranderen om het spoelen aan uw dagelijkse routine aan te passen.

Kan ik met een darmspoelsysteem reizen?

Ja. Vergeet niet om naast uw spoelsysteem veel wegwerpcatheters mee te nemen omdat ze mogelijks niet overal verkocht worden. Als u het systeem in het buitenland gaat gebruiken, gebruik dan flessenwater of afgekoeld gekookt water in landen waar het leidingwater niet veilig is om te drinken. Onthoud dat wanneer u van tijdzone verandert, het even kan duren voordat uw lichaam aan een nieuwe routine went. Ook kan het voedsel in het buitenland verschillen, wat de darmen kan beïnvloeden.

Raadpleeg altijd uw arts over darmspoelen! 

Waarom is goede zorg voor uw darmen zo belangrijk?

Een goede routine in de zorg voor uw stoelgang zal uw lichamelijke en emotionele welzijn verbeteren en u helpen om:

• een regelmatige en pijnvrije stoelgang te hebben
• ongewild verlies van ontlasting (ontlastingsincontinentie) en obstipatie (constipatie of verstopping) te voorkomen
• uw levenskwaliteit te verbeteren

Darmspoelen

Als uw darmklachten niet met conservatieve methoden worden opgelost, en u nog steeds ongelukjes ondervindt of er problemen optreden tijdens het legen van uw darmen, dan kan darmspoeling helpen. Darmspoelen kan ongewild verlies van ontlasting (ontlastingsincontinentie) en obstipatie (constipatie of verstopping) voorkomen door ervoor te zorgen dat stoelgang regelmatig en voorspelbaar wordt. 

Meer informatie

Lees meer over het darmspoelsysteem van Coloplast,  Peristeen, dat u kan helpen uw darmklachten te beheren.