Voeding: eten en drinken met een stoma

Stoma en voeding, veel mensen willen hier advies over. Als u een ileostoma of colostoma hebt, maakt u zich misschien wel zorgen over uw eetpatroon: moet ik nu een speciaal stoma dieet volgen? Welke voeding mag ik eten met een stoma? En hoe zit het met een stoma en alcohol? In het algemeen is het eten dat vóór uw operatie goed en gezond voor u was dat nu nog steeds, dat geldt andersom ook voor de minder gezonde varianten. Toch hebben we hieronder enkele tips en informatie over verschillende soorten voedsel en dranken voor u op een rijtje gezet: vooral relevant voor mensen met een ileostoma of colostoma… maar anderen kunnen er natuurlijk ook door geïnspireerd raken. 

Welke voeding mag u eten en drinken met een stoma?

vrolijke vrouw

Tips voor voeding voor mensen met een stoma

Lees hier enkele nuttige tips waar u rekening mee moet houden gedurende de eerste 2-6 weken na de operatie wanneer het gaat over stoma en voeding en ook wanneer u volledig hersteld bent. Dieettips
Sluiten

Dieettips voor mensen met een stoma

In het algemeen kunnen mensen met een stoma eten en drinken wat ze willen, tenzij de arts of stomaverpleegkundige anders adviseert. Net als vóór de operatie zullen sommige etenswaren beter te verteren zijn dan andere; het is vooral vlak na de operatie aan te raden om goed te letten op wat uw lichaam u probeert duidelijk te maken.  

Vlak na de operatie

Recent onderzoek heeft aangetoond dat hoe sneller u normaal voedsel eet na de operatie, des te sneller het maag-darmstelsel weer normaal zal gaan werken. En vergeet niet: altijd goed te kauwen. 

Gedurende de eerste 2-4 weken 

  • Uw lichaam is nog bezig met het genezingsproces. Het eten van voedsel dat zachter of gemakkelijker te verteren is, zal uw lichaam helpen om te herstellen.
  • U heeft misschien last van een opgeblazen gevoel, dus probeer in het begin kleinere porties te eten met een hogere regelmaat. 
  • In het begin is het goed om  mild voedsel te eten. 
  • Het is vooral belangrijk om goed te kauwen. 

Week 4-6 na stomaoperatie

  • De eerste 4-6 weken na een stomaoperatie zal de eetlust meestal minder zijn. 
  • Het kan dan noodzakelijk zijn uw dieet aan te vullen met eiwit- en vitaminedrankjes. Die kunt u bij de apotheek kopen of zelf maken.

Is er iets wat ik niet mag eten?

Er is geen reden waarom u bepaald voedsel niet zou kunnen eten, maar het is wel goed om te weten dat verschillende soorten voedsel een ander effect hebben op de output van uw stoma. Als er een bepaald soort voedsel is waar u niet helemaal zeker van bent, probeer dan een kleine hoeveelheid. Als er geen problemen optreden, dan kunt u het rustig eten!

Wees niet bang om nieuwe dingen te proberen. Er zijn bepaalde etenswaren die meer gasvorming veroorzaken dan andere. Hoewel deze niet per definitie slecht voor u zijn, is het raadzaam om er rustig aan mee te doen. Dat geldt bijvoorbeeld voor kauwgum.

Met het uitproberen van verschillende dingen kunt u een evenwichtig eetpatroon ontwikkelen waar u zich goed bij voelt. Sommige etenswaren, vooral vezelrijke voeding, kunnen een blokkade veroorzaken, waarbij onverteerde stukjes voedsel de darm blokkeren. Goed kauwen kan helpen, maar een verstopping kan ernstig zijn. Lees hier meer over obstipatie. 

Hoe zit het met groenten en fruit?

U kunt nog steeds aan uw 2 ons groenten en 2 stuks fruit komen.  Bepaalde soorten groenten en fruit hebben wel een stevige schil (vooral aardappels en appels), dus die kunt u beter van tevoren schillen om problemen zoals verstopping te voorkomen. U kunt nieuwe manieren uitproberen om uw fruit en groente te bereiden; bijvoorbeeld groentesoep en fruitsmoothies.

Het kan ook helpen om groente een beetje zachter te laten worden door het langer te laten koken. Knolgewassen kunt u beter pureren. 

 

Hoe zit het met zout?

Als u een ileostoma of pouch heeft verliest u veel zout en wordt er geadviseerd om extra zout te gebruiken. Hieronder een aantal adviezen:

 

Energiearm:

- Bouillon of heldere soep

- Smaakmakers, zoals Aromat, Maggi, ketjap of curry

- Ruim zout over het eten

- Magere vleeswaren en 20+/30+ kaas

- Groentesap of tomatensap

 

Energierijk:

- Vette vleeswaren en volvette kaas

- Chips, zoutjes, snacks of haring

 

Als het toch misgaat

Eén slechte ervaring met een bepaald soort voedsel hoeft nog niet te betekenen dat u het nooit meer kunt eten. Als u denkt dat bepaald voedsel problemen veroorzaakt, probeer het dan een tijdje niet te eten en begin er vervolgens weer mee. Herhaal dit een paar keer om erachter te komen of u op bepaalde voedingsmiddelen minder goed reageert. 

 

Vergeet niet: iedereen heeft een andere maag, dus wat voor de één niet goed is, hoeft niet altijd voor de ander te gelden.

Sluiten
Mensen die rode wijn drinken

Wat u drinkt beïnvloedt uw spijsverteringsstelsel

Net als bij iedereen beïnvloedt wat u drinkt het spijsverteringsstelsel. Lees hier tips voor mensen met een colostoma of een ileostoma Lees meer over dranken
Sluiten

Wat u drinkt beïnvloedt uw spijsverteringsstelsel

Het is belangrijk dat u goed blijft drinken. Voor mensen met een colostoma wordt de normale 1,5 - 2 liter per dag aangeraden. Voor mensen met een ileostoma of pouch 2 - 2,5 liter per dag. Het wordt afgeraden om overmatig te drinken (meer dan 3 liter).

 

Misschien vraagt u zich af of u 's ochtends nog wel een kop koffie kunt drinken, of 's avonds een lekker glas wijn of frisdrank. Hier zijn een paar richtlijnen:

  • Het is prima om koffie en thee te drinken, maar blijf u altijd bewust van de reacties van uw spijsverteringsstelsel. Koffie en vruchtensappen stimuleren de darmen wat een verhoogde stoma productie (meer ontlasting) kan veroorzaken.
  • Frisdranken zorgen vaak voor gasvorming. 
  • Door bier kan de ontlasting van de stoma vloeibaarder worden.
  • U kunt gewoon alcohol drinken. Echter kan alcohol uitdroging veroorzaken, dus drink wel voldoende water. 

Voor mensen met een ileostoma

Vooral vlak na de operatie is het mogelijk dat u veel vocht verliest door de relatief grote hoeveelheid ontlasting (750-1300 ml). Het wordt aanbevolen om minstens 2 liter water per dag te drinken en daarbovenop ook nog eens de hoeveelheid die u via de stoelgang verliest. 

3-12 weken na de operatie raakt de dunne darm er langzaam aan gewend om meer vocht op te nemen en hoeft u niet meer zo veel te compenseren als vlak na de operatie. Mensen met een ileostoma verliezen via de ontlasting twee tot drie keer meer vocht en zout dan andere mensen. 

Sluiten
vrolijke man

Bereid u voor op etentjes buiten de deur

Uw eigen eten thuis bereiden is één ding, maar wat als u buiten de deur gaat eten of een afhaalmaaltijd bestelt? Lees tips over hoe u zich hierop kunt voorbereiden en waar u rekening mee moet houden als het gaat over stoma en voeding. Bereidt u voor om uit eten te gaan
Sluiten

Bereidt u voor om uit eten te gaan

Het lijkt in eerste instantie misschien een grote stap, maar er is geen enkele reden om niet te genieten van een maaltijd in een restaurant. 

Wees goed voorbereid

U kunt altijd contact opnemen met het restaurant voordat u gaat om uw wensen door te geven. Veel restaurants hebben hun menu online staan, zodat u het vooraf kunt bekijken.

Waar kunt u naartoe gaan?

Het is raadzaam om met een restaurant te beginnen dat u goed kent en het bij een eenvoudige maaltijd te houden. Wees niet te voorzichtig, maar blijf redelijk. U kunt bestellen wat u wilt, maar wees u bewust van hoe u reageert op bepaalde soorten voedsel. Wees ook niet bang om de ober te vragen welke ingrediënten er in een bepaald gerecht zitten. 

Indien mogelijk kunt u een gerecht bestellen dat u thuis al eens geprobeerd hebt, zodat u min of meer weet hoe u erop zult reageren. Naarmate u meer en gevarieerder eet, zult u zich ook meer op uw gemak voelen wanneer u uit eten gaat. Zelfs als u regelmatig thuis iets drinkt, kunt u beter ‘klein beginnen’. Drink bijvoorbeeld een klein biertje in plaats van gelijk een groot glas. Dit zal uw lichaam helpen alcohol steeds beter te verdragen en zodoende de kans op eventuele negatieve reacties te verkleinen.

Sluiten
Man in gesprek met vrouw

Opbolling van het stomazakje (ballooning)

Het stomazakje kan opbollen als gas zich ophoopt. Wilt u weten wat u hiertegen kunt doen? Lees hieronder meer over opbollen (ballooning) en hoe u dit kunt voorkomen. Over ballooning
Sluiten

Over ballooning

Het opbollen vindt plaats wanneer gas zich ophoopt in het stomazakje, waardoor het zichzelf als een ballon opblaast. Stomazakjes hebben koolstoffilters, die de geur neutraliseren en de lucht vervolgens uit het stomazakje laten ontsnappen. Als het filter echter te veel gas moet verwerken, bijvoorbeeld als het vochtig is geworden of geblokkeerd raakt door ontlasting van de stoma, kan het gas zich ophopen.

Wat kunt u doen om ballooning te voorkomen?

Een van de belangrijkste manieren om ballooning te voorkomen is de hoeveelheid gas die uw spijsverteringsstelsel produceert zoveel mogelijk te beperken. Het helpt om uw voedsel goed te kauwen en om voedsel en dranken te vermijden waarvan u weet dat ze veel gas produceren. Dit zijn bijvoorbeeld noten, bonen, frisdranken of mousserende wijn.

Wat kunt u doen bij ballooning?

Als u een open zakje of een tweedelig systeem gebruikt kunt u het gas op het toilet laten ontsnappen. Anders kunt u het stomazakje vervangen zodra het filter verstopt raakt. Mogelijk is een ander stomazakje met een andere filtersoort uitproberen voor u een goede oplossing.

Sluiten
jongetje kijkt naar het stomazakje van zijn moeder

Wat veroorzaakt 'pancaking'?

Het stomazakje plakt dicht als er een vacuüm in het stomazakje ontstaat waardoor de wanden tegen elkaar gaan plakken, ontlasting blijft dan bovenin het zakje hangen. Dit noemen we pancaking. Maar wat kunt u ertegen doen? Tips voor pancaking
Sluiten

Tips voor pancaking

Het stomazakje plakt dicht als er een vacuüm in het stomazakje ontstaat waardoor de wanden tegen elkaar gaan plakken. Dit zorgt ervoor dat de ontlasting de bodem van het zakje niet meer kan bereiken en het filter geblokkeerd raakt. Hierdoor ontstaat het risico dat het stomazakje losraakt van uw buik.

Wat kunt u doen om pancaking te voorkomen?

Als u lucht in het zakje blaast voordat u het aanbrengt, voorkomt u dat er een vacuüm ontstaat. Een druppeltje olie of glijgel in het stomazakje kan ervoor zorgen dat de ontlasting de bodem van het zakje bereikt.

Sluiten
vrouw kookt met haar zoon

Heeft u last van diarree?

Net als iedereen zult u soms last hebben van diarree. Lees hier wat u moet doen als dit gebeurt. Wat kunt u tegen diarree doen?
Sluiten

Wat kunt u tegen diarree doen?

Net als iedereen zult u soms last hebben van diarree. In het algemeen hoeft u zich geen zorgen te maken over een korte periode met diarree; het kan veroorzaakt worden door iets wat u gegeten hebt en gaat vaak vanzelf weer over.  

Als u echter drie of meer achtereenvolgende keren last hebt van diarree, kunt u uitgedroogd raken. In dit geval dient u uw stomaverpleegkundige te raadplegen.

Als u een ileostoma hebt

Als u een ileostoma hebt en last krijgt van diarree zult u veel zout verliezen, ongeveer 1 theelepel per liter ontlasting. Daarom is het erg belangrijk om uw tekort aan zout aan te vullen.

Sluiten
vrouw die groenten koopt

Problemen met een verstopping van de darmen?

Sommige etenswaren kunnen een verstopping veroorzaken. Lees hier hoe u dit kunt voorkomen en wat u moet doen in het geval het toch gebeurt. Meer informatie over een verstopping in de darmen.
Sluiten

Over verstopping van de darmen - en wat u moet doen

Goed kauwen is heel belangrijk om het spijsverteringsstelsel goed op te starten. Dit geldt vooral voor eten dat moeilijk te verteren is. Voedingsmiddelen die een verstopping kunnen geven zijn onder andere:

  • Bepaalde groenten: Asperges, bleekselderij, champignons, maïs, zuurkool, harde rauwkost
  • Bepaalde fruitsoorten: Citrusfruit, verse ananas, gedroogde vruchten
  • Noten en pinda's
  • Taai en draderig vlees
  • Kokosproducten, popcorn, amandelspijs

Iedere darm reageert anders op bepaalde voedingssoorten, het is dus belangrijk om voor uzelf uit te zoeken wat u gewoon kunt eten en welke producten u beter kunt laten staan. Goed kauwen kan helpen, maar een verstopping kan ernstig zijn.

Hoe weet ik of ik een verstopping heb?

Verstopping kan kramp, pijn en een waterige stoelgang veroorzaken, ook kunnen uw buik en stoma opzwellen. Als u denkt dat u een verstopping hebt, dient u:

  • Uw arts of verpleegkundige te bellen of naar de eerste hulp te gaan. 
  • Voldoende water te drinken
  • Gedurende 24 uur geen vast voedsel maar bijvoorbeeld soep te eten

Het voorkomen van een verstopping is makkelijker dan het genezen ervan. Kauw uw eten dus altijd goed; dan zult u een normaal, gezond eetpatroon kunnen blijven aanhouden.

Sluiten

Bekijk de tips van Thaila over stoma en voeding

Thaila komt uit Engeland, ze schrijft blogs en maakt video's over het leven met een stoma. Like onze Facebookpagina om op de hoogte te blijven van haar verhalen. www.facebook.com/coloplast 

Disclaimer: Dit zijn algemene richtlijnen die u kunnen helpen bij veel voorkomende vragen. U dient de specifieke instructies te volgen van uw zorgverlener en van het product dat u gebruikt. Als uw verpleegkundige u enig specifiek dieetadvies heeft gegeven, dient u dat advies altijd op te volgen.

Sluiten

Probeer nu gratis

Bedankt voor uw aanvraag van een proefpakket!

Uw aanvraag is verzonden. U kunt dit scherm sluiten.

Bekijk desktopversie